☆☆ این متن طولانی است؛ پس اگه الان حوصله خواندن ندارین، هر وقت حوصله داشتین بیاین بخونید.
چند روزی است که بارش باران و آب گرفتگی معابر برخی استانها و شهرهای کشور را بار دیگر فراگرفته است و موجب زحمات و صدماتی برای مردم و کسبه شده است.
خیلی با خودم فکر کردم که چه طوری متنم را آغاز کنم تا اینکه به این نتیجه رسیدم که بهتر است برعکس رسانه ملی و روزنامه ها ابتدا از صحبتهای مردم شروع کنیم.
زنی میگفت: صد نفر آمدن از کمیته امداد و... ولی هیچ کدوم هیچ کاری نکردن.
کسی میگفت: سقف حمام و آشپزخانه روی سرمان پایین آمده. صدای ما رو برسونید.یخچال و فریزر معلوم نیست سوخته یا نه، هنوز به برق نزدیم.
مردی در بین آب می گفت: در تهران نشسته اند میگن پتو دادیم به مردم،مردم میان مسجد میگن غیر از آب و نان که سپاه آورده هیچی دیگه ندادن.نه پتویی، نه چادری و نه لوازم گرمایشی.
کسبه دیگری میگوید: با هزار بدبختی و وام کارمون رو جور کردیم، مشعل مون سوخت، مغازه مون رو آب برده. الان سه روزه فقط روی صندلی مغازه ام مینشینم.یکی بیاد این وضع رو ببینه یه برگه بده بگه کارتون رو شروع کنین.اگه سپاه آب نیاورده بود از تشنگی مرده بودم.
یکی میگه: همه شهر زیر آب رفت مسئولین تازه اومدن اونا که مال همین شهرن.
دیگری گفت: به فرماندار و شهردار پیام دادم حتی جوابم رو نمیده.
بانویی میگوید: یتیم بزرگ کردم، به امام حسین حقمون این نیست.ما شورای شهر و شهردار نمیخوایم باید کی رو ببینیم؟
خانم میانسالی میگوید: دیابتی ام نمیتوانم فرش ها و خانه رو بشورم.
جوانی گفت: خداوکیلی یکی از مقامات بالا بیاد اینجا زندگی کنه، نمیان اصلا؛ اصلا میخوایم از اینجا بریم.
کسبه ای میگفت: تمام کارم با کاغذه، نزدیک ۵۰ میلیون سفارش داشتم همه خمیر شده.
یکی میگفت: تا روز بعد از سیل خانواده ها جایی نداشتن شب بخوابن، هیچ کس هنوز نیامده بعد از ۵ روز بیاد کارشناسی کنه خسارت مغازه ها و خانه مردم رو.
صد برابر این بارندگی رو دیدیم اینجا سیل نیامده،آب گرفتگی با فاضلاب قاطی شده چون سیستم فاضلاب براش فکری نشده. آب هم خودش فروکش کرده، بعد از ۳ روز اومدن لودر زدن که آب بره.
پتروشیمی بندر امام پمپ رو تحویل شهرداری داده ولی اونا روشنش نکردن!!
صحبت های مردم بیش از اینهاست ولی در این مقال نمی گنجد، پس برای بررسی معضلات خوزستان خصوصا سیل ابتدا باید دید با چه استان و مردمی روبرو هستیم.
ویژگی های ممتاز استان خوزستان:
● مجاورت مرزی طولانی با عراق ● منابع عظیم نفت و گاز ● داشتن ۵ رودخانه بزرگ و همچنین چندین تالاب ● موقعیت استراتژیک دسترسی به آبهای آزاد ● دفاع جانانه در دوران دفاع مقدس ● دارا بودن ۶% جمعیت کشور
● جایگاه دوم تولید فولاد کشور ● بیش از ۵۰ میلیون تن ظرفیت بندری
● تولید ۷۰% نفت کشور،۵۰% محصولات پتروشیمی ● جایگاه دوم محصولات کشاورزی ● رتبه دوم تولید ناخالص ملی
از آن سو مشکلات و معضلات این استان به روایت آمار نشان دهنده ی عمق فاجعه است.خشکسالی، سیل و ریزگردها، شوری آب از یک طرف؛ نرخ بالای بیکاری و مهاجرت و فقر، فرسودگی زیرساخت شهری و روستایی مثل کیفیت آب و گاز و برق. همچنین:
■ رتبه دوم بیکاری در تابستان ۹۷ ( نقل از رئیس سازمان مدیریت خوزستان)
■ رتبه ۲۵ در میزان توسعه یافتگی در کشور( شکاف توسعه استانها،جمال فتح اللهی)
■ رتبه ۲۰ میان استانها در جمعیت فقیر ( مرکز پژوهش ها)
■ رتبه ۲۳ در میزان پس انداز مالی ( گزارش مرکز آمار)
■ رتبه اول در فرستادن مهاجر به دیگر استانها در بازه ۹۰_۹۵ ( معاون آمار سازمان مدیریت خوزستان)
■ رتبه ۱۵ در میان استانهای کشور از لحاظ بهداشتی ( محمدحسین طحاری)
■ رتبه ۱۲ در کیفیت زندگی میان استانها( احمد موذنی)
سیل سابقه ای چند ده ساله در این استان دارد. از بهمن ۴۷ که سبب تخلیه شهر شوش به طور کامل شد و مردم به ارتفاعات پناه بردند و مردم اهواز از ترس سیل دسته دسته از شهر خارج شدند و تعدادی هم کشته شدند تا سیل ۲۲ بهمن ۵۸ مصادف با اولین سالگرد انقلاب اسلامی، طی سه روز بارندگی شدید بستان و هویزه در محاصره آب قرار گرفت و سد گتوند بر اثر فشار سیل شکست. در پی آن امام خمینی در ۲۴ بهمن در پیامی همه را به یاری سیل زدگان فراخواند.
در واقع سیل خوزستان حاصل بارندگی بی سابقه نیست، بلکه حاصل خشک سالی فکری باسابقه حکمرانانی است که با خودخواهی سازمانی، وقایع معمول طبیعت را به فاجعه ای تبدیل کردند.آنچه خوزستان را زیر آب برد سیل نبود، جهل بود.
از طرف دیگر باید ابعاد رسانه ای و مطالبه عمومی قوی با استوری، فیلم کوتاه، پست یا هرچیز دیگری شکل بگیرد چرا که در استانی با این گنج عظیم این حجم نابسامانی و این جوانان بیکار با وجود ۳۰ شرکت پتروشیمی بی معنی است.( شما هم هرطور که میتوانید در نشر این مطلب و مشکلات خوزستان یاری کنید)
قول پیگیری ها و رسیدگی و عزل مسئولین مربوطه و تشکیل دادگاه و همچنین فرستادن مسئول ویژه هم داده شد و انجام گرفت اما بیایید به تاریخ بنگریم.سیل های گذشته در جلوی رویمان است.
از عدم پرداخت خسارت سیل سال ۹۵ به کشاورزان خوزستانی، سیل بهار ۹۸ در سیستان و بلوچستان، فاضلاب کوت عبدالله، سیل شیراز و سیل استان گلستان نمونه های خوبی است.
سال گذشته که استاندار گلستان در استان سیل زده اش حضور نداشت و در سفر خارجی بود پس از چند روز عزل شد، اما در نهایت از سوی معاون اول به عنوان معاون حمل و نقل شهرداری تهران حکم گرفت.
مرد ترکمن در سیل گلستان میگفت: ما مسئولین را آنجا نگذاشتیم که به وقت سیل بیل به دست بگیرند، آنها را گذاشتیم که قبل از آمدن مصیبت جلوگیری کنند.این سیل عامل انسانی داشته مثل لایروبی کانالها.
کسی در آق قلا میگفت: به مسئولین گفتم کمک مان کنید؛ گفتن خانه تان را سیل زده، پولتان را که سیل نزده. پس یک قبری برای ما بکنید و ما رو بذارین توش.
بگذارید آماری از سیل گذشته خوزستان بدهیم؛
○ آبگرفتگی ۱۳۳ شهر و روستا ○ تخلیه کلی و جزئی ۳۷۴ روستا
○ درگیری بیش از ۲۵۰ هزار نفر از مردم با سیل ○ آسیب به ۲۴۰۰ خانه مسکونی در شهر و روستاهای اهواز با خسارت بیش از ۵۶۰۰ میلارد تومان ○ ۲۲۴ هزار هکتار زمین کشاورزی تحت سیلاب با خسارت ۲ هزار میلیارد تومانی
○ خسارت به ۱۲۰۰ هکتار مزارع پرورش ماهی با بیش از ۶۰۰ هزار قطعه ماهی تلف شده ○ خسارت به ۱۲۰۰ کندوی عسل و ۲۵۰۰ راس دام سبک و سنگین
○ ۶۵ میلیارد تومان‌آسیب به بخش عشایری
در مجموع در سیل بهار ۹۸ ؛ ۱۲هزار و ۵۱۲ میلیارد تومان خسارت زد.
باید پرسید آیا هزینه ساخت و تامین آب و کانال کشی و ایجاد تصفیه خانه فاضلاب و رفع آبگرفتگی خوزستان بیشتر از خسارتهای وارد شده به مردم است؟ آن هم فقط در یک سیل!!
گفته میشود که هزینه ها سنگین است و پولی برای انجام کار وجود ندارد.برای پاسخ به این پرسش که آیا منابع مالی هست یا خیر، بیایید به سود واردکنندگان که با دلار ۴۲۰۰ در یک سال بیش از ۱۲ برابر خسارت سیل خوزستان به جیب زدند بنگریم؛ یا به وام ۱۲۰ هزار میلیارد تومانی که دولت به خودروسازان داخلی داده است.
در سیل گلستان از رییس سازمان مدیریت بحران کشور پرسیدن برای مقابله با سیل چه کردید؟ گفتن پیگیری کردیم، دنبال کردیم، برنامه ریزی کردیم!!!
اما باید پرسید چطور مدیریت حوادث خود تبدیل به بحران میشود.
البته منابع مالی دریافت شده برای آب و فاضلاب خوزستان به همینجا ختم نمیشود.سال ۸۴ از بانک جهانی برای فاضلاب اهواز و شیراز و دو شهر دیگر ۱۴۹ میلیون دلار وام گرفته شد اما هیچگاه مشخص نشد این پول دقیقا کجا رفته است. این وام مشروط بر آورده ی دولت بود که در این راستا دولت وقت ۱۰۰ میلیون دلار که با نرخ دلار ۱۰۰۰ تومانی آن زمان به میزان ۲۵۰ میلیارد تومان است تعیین کرد.
این اعداد میتوانست اهواز را از لحاظ آب و فاضلاب زیر و رو کند. جدای این مبالغ در سال ۹۸ مبلغ ۱۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی به شبکه فاضلاب اهواز اختصاص یافت که در دو قسط ۵۰ میلیون یورویی داده میشود که اصلا برنامه ی هزینه کرد آن مشخص نیست.به جز این ۴۰ میلیون یورو به شکل فاینانس برای اجرای تصفیه خانه فاضلاب اهواز تخصیص داده شده است.
جدای این مسائل جالب است که بخش آمار سایت آب و فاضلاب خوزستان آخرین بار در سال ۹۷ بروزرسانی شده است!!
از آن طرف سلبریتی ها هم با بهانه کمک به سیل زده ها و زلزله زده ها مبالغی را گرفته و اصلا معلوم نمیشود کجا میرود!!
رهبر انقلاب در سیل سال گذشته خاطرنشان کردند: موضوع مهم مسئله پیشگیری از ویرانی و خسارت است که باید از قبل پیش بینی میشد. لایروبی رودخانه،لایروبی سد، آزادسازی حریم رودخانه، آبخیزداری، حفظ مراتع و جنگل ها از موضوعات مهم است و این حادثه باید یک درس عبرت باشد تا در طرح های مختلف عمران شهری همه جوانب سنجیده و آینده نگری لازم و جامع انجام شود.
ایران با اینکه رتبه ۵۴ سرانه جنگل را دارد اما ششمین کشور تخریب کننده جنگل است. تخریب جنگل تا هشتاد درصد سیل را تشدید میکند.
در مجموع باید گفت مردم خود باید آستین بالا زده و با صدای رسا یکبار برای همیشه مشکل خود را حل کنند و مسئولان را وادار به اتمام کار کنند؛ چرا که نه منابع مالی گذشته به محل مصرف رسید، نه مسئولی پاسخگوست و نه مشکل حل شده است.این بار مردم با کمک رسانه مجازی باید این مشکل را با بیان اعتراضات شان حل نمایند تا الگویی مناسب برای بقیه مشکلات شود وگرنه بسیار بعید است این مشکل تا سالهای آینده هم حل شود.
■ رونوشت این متن به همه استانهای سیل خیز کشور ■
