حرف‌های زائری را بد می‌فهمید/ امر به معروف ناقص خودش منکر است
محمد صادق دهنادی
محسن مهدیان عزیز هم مانند خیلی‌های دیگر دیدگاه‌های محمدرضا زائری در باب حجاب را نمی‌پسندد. البته نظری که زائری می‌گوید، در عمل سیره تبلیغی بسیاری (از شهیدان مطهری و بهشتی گرفته تا امام موسی‌صدر و...) بوده ولی بسیاری از متفقهین معاصر آن را نمی‌پسندند.
انتقاد مهدیان از آقای زائری باب مرور چند نکته را برای خود من گشود که فکر می‌کنم ایده خوبی برای ادامه گفتگوهای دینی و اجتماعی باشد.
۱- من هم با مهدیان موافقم درباره‌ی این که سواد رسانه‌ای اگر برای مردم عادی لازم است ، برای روحانیون و آن کسانی که مرجعیت فکری در جامعه دارند واجب عینی است. یعنی این که نمی‌شود یک منبع معلوم الحال، یک فیلم مجهول الموضوع و مجهول المنبع منتشر کند و بدون معیارهای مرتبط با سواد رسانه‌ای، روحانی و روشنفکر و معلم و سیاستمدار را جو بگیرد و شروع به انتشار بیانیه و اعلامیه و پست و توئیت کنیم.
این احساساتی شدن زود هنگام گرچه موتور محرکه ما دست به قلم‌هاست اما می‌تواند ما را روی ریل دشمنان‌مان قرار بدهد- همانطوری که الان ما رسانه‌ها و آدم‌هایی داریم که بخاطر عدم کنترل هیجانات شده‌اند بلندگوی دشمن و دشمن هم روی تعصب دینی‌شان حساب جدی باز کرده است.-
۲- نباید از یک نظر شاذ ترسید.
نمی‌گویم کسی نقد نکند اما یادمان نرود ، همین نظرات شاذ است که می‌تواند علم را جلو ببرد و آدم‌ها را از جزم و یک جانبه نگری نجات دهد. دیدگاه زائری در مورد حجاب اسلامی از این بُعد هم قابل احترام است و هم لازم.
۳- دعوی آقای زائری این نیست که وقتی عدالت اجتماعی و اقتصادی محقق نشده، کسی نباید مطالبه حجاب کند و یا این که عده‌ای اگر برهنه وسط خیابان آمدند، کسی حق تعرض به آن را ندارد.
این برداشت مغلطه است.
بحثی که جناب زائری کرده و شاید حتی جنبه دینی هم داشته باشد؛ درباره تاثیر "روش" جلوگیری و احیانا تالی فاسد‌های آن است که گاهی اصل مقوله امر و نهی را به بطلان می‌کشاند.چرا بد امر به معروف کردن گاهی خودش منکر است.
برخی از این مباحث که نه در جمهوری اسلامی بلکه از صدر اسلام محل اختلاف بوده عبارت است از:
الف) صلاحیت تشخیص ارشاد کننده و نحوه انتخاب کردن یک بد حجاب برای تذکر از میان خیل شل حجاب‌ها
ب) اجازه‌ی برخورد به ویژه توسط مامورین ذکور
ج) حوزه حریم خصوصی که درباره‌ی آن اختلاف وجود دارد
د) حدود تعزیر و اجازه‌هایی که باید تعزیر کننده برای تادیب،جلب یا تنبیه داشته باشد.
ه) مبنای احضار و تشخیص سرباز احضار کننده
و) نحوه برخورد مجری قانون در صورت مقاومت مجرم
ز) و شاید از همه مهمتر این که به دلیل فراوانی بزه جلب افراد گناهکار معمولا ختم به محاکمه نمی‌شود و قاضی صالح قانون‌دان آن افراد را محاکمه نمی‌کند پس کل فرآیند تذکر و برخورد و محاکمه و تعهد و تنبیه و آزادی افراد توسط کسی انجام می‌شود که صلاحیت این کار برای او تعریف نشده و این واگذاری یک امر قضایی اسلام به افرادی است که ذاتا مسئولیت دیگری دارند و فقها می‌دانند حکم این کار چیست؟ و این در حالی است که شرع و قانون هیچ مسئولیتی برای مجازات و اقامه حدود بدون حکم قاضی به ضابط انتظامی نداده است .
فلذا اگر قرار نباشد جلب افراد بی حجاب به اجرای دادگاه صالحی منجر شود و گشت ارشاد مثل مترسک افراد را با برخورد با برخی متخلفین بترساند. نه تنها این عمل مطلوب نیست؛ بلکه ممکن است به جری شدن جامعه و بی‌اثر شدن اقدامات مفید منجر شود.
اسلام عقلانی و اخلاقی تشیع نشان می‌دهد، وجوب امر به معروف منوط به نتیجه‌ی مطلوب است و الا سکوت و قیام اهل بیت و علمای دین در مقاطع مختلف تاریخ به هیچوجه قابل توجیه نیست.
ما نمی‌توانیم برای اقامه‌ی یک واجب چند گناه بکنیم و این معیاری است که بر اساس آن فقهای عزیز ما راه خودشان را از جمود برخی مذاهب که مثل آب خوردن در آن به بهانه‌ی اقامه حدود گردن می‌زنند و دست می‌برند و سنگسار می‌کنند ، جدا کرده‌اند.
۴- برای رضای خدا به تاریخ مراجعه کنیم و سیره پیامبر و امیرمومنان صلوات‌الله علیهما را مرور کنیم.
چه اتفاقی افتاد که حجاب که امتیاز زن مسلمان تلقی می‌شد و برای اهل ذمه و کنیزان در جامعه اسلامی ممنوع بود را به این روز کشاندیم که امروز درباره اجبار آن این‌طور بحث کنیم؟
۵- وقتی به احکام اجتماعی در اسلام اشاره می‌کنیم ، باید موضع‌تان را درباره‌ی همه احکام اجتماعی اسلام روشن شود و الا دچار نفاق و التقاط شده ایم.
اگر اقامه نماز(و نه خواندن نماز) نشانه جامعه اسلامی و حکومت اسلامی است باید بگوئیم این توصیف اسلام درباره‌ی نماز یک امر فردی است یا عمومی؟
ما می‌توانیم دستور اسلام به اقامه نماز توسط حکومت را تلقی به مجوزی برای اجبار آن نمائیم؟(همانگونه که وهابیون عمل می‌کنند)
مسئله اجتماعی بعدی اقامه زکات است.
پیامبر برای حجاب کسی را به جهاد نفرستاد اما در سیره هست که سریه‌هایی برای زکات شکل گرفت.
گاهی پیامبر برای حکم زکات دستور قتال می‌دادند.
امروز وضع زکات و جمع‌آوری آن به عنوان یک واجب اجتماعی مرتبط با رفاه عمومی چیست؟
امیرمومنان در بازار کوفه با تازیانه راه می‌رفتند و به جای تذکر به سر و وضع مردم درباره کار و کسب‌های حرام تذکر و تنبه می‌دادند.
در ادامه این تجربه کدام گشت ارشاد اقتصادی برای رسیدگی به این امور مردم ، برای مبارزه با ربا که تحقق جمهوری اسلامی را به تاخیر انداخته، برای مبارزه با رشا و ارتشا راه افتاده است؟
آقای زائری و امثالهم نمی‌گویند اقامه حجاب را منوط به عدالت اقتصادی کنید بلکه اعتقاد دارند اگر کسی فروع دین را جای اصول بنشاند و یا ضروری دین را جای فروع فرض کند و ظاهر اسلامی را بر جان و روح اسلامی جامعه رجحان بخشد، دچار کژتابی عملی است و تاریخ ثابت کرده که این نمط ره به سمت نفاق و ریا خواهد برد.
پس جامعه همانطوری که از اشراف خوش پوش ،لاف فضیلت زهد را به تمسخر می‌گیرد از آن که جان دین که اقامه قسط(لیقوم الناس بالقسط) است را فراموش کرده و مهم‌ترین مسئله برایش شده ظاهر آدم‌ها، حرف را نمی‌پذیرد.
۶- آقای مهدیان و خیلی‌ها فراموش کرده‌اند که بقول آقای قرائتی بسیاری از بی‌حجابی‌ها اعتراض به عملکرد خطای دینداران است و این هشداری است که سی و پنج سال پیش در همان اوان انقلاب حضرت امام(س) آن را با صدای بلند اعلام کرده بودند.
لطفا این مسائل را با چشم بازتری ببنید.
زخم سرطانی را با بستن خونریزی اش درمان نمی‌کنند.
